مطالعه مورفومتریک زنبورعسل ایرانی (Apis mellifera meda)
کد مقاله : 1017-APISOCIETY
نویسندگان:
شهرام دادگستر *1، جاماسب نوزری2، غلامحسین طهماسبی3
1دانشگاه تهران
2هیات علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
3استاد پژوهشی بخش زنبورعسل موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
چکیده مقاله:
زنبورعسل با بیش از 20 زیرگونه، یکی از مهمترین حشرات گرده افشان به شمار می رود. هریک از زیرگونه های این حشره دارای ویژگی های ریخت شناسی و رفتاری متفاوتی می باشد که به پژوهشگران و پرورش دهندگان زنبورعسل کمک می کند نژاد مورد نظر خود را متناسب با شرایط اقلیمی و نیازهای خود، انتخاب کنند. یکی از روش های بررسی صفات ریخت شناسی، مطالعات مورفومتریکی می باشد که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. نمونه های زنبور کارگر از 225 کندوی موجود در 75 منطقه در 27 استان کشور جمع آوری شده و یازده صفت ریخت شناسی شامل طول (FWL) و عرض (FWW) بال جلو، طول (HWL) و عرض (HWW) بال عقب، شاخص کوبیتال (CI)، زوایای A4- D7- G18 در بال جلو، طول پای سوم (ران+ ساق+ پنجه اول)، شاخص بند ششم شکمی، شاخص بند سوم و چهارم پشتی (T3+T4) اندازه گیری و مورد ّررسی قرار گرفت. آنالیزهای مختلفی نظیر ANOVA، تجزیه به مولفه اصلی، همبستگی، تجزیه خوشه ای برای تفکیک جمعیت های استان های مختلف و مقایسه جمعیت های ایران با سایر نژاد های مهم دنیا انجام و نتایج تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج مورفومتریک جمعیت زنبورعسل کشور به سه گروه اصلی تقسیم شد که استان های شمالی بعلاوه اردبیل در یک گروه، استان های غربی و شمال غربی در یک گروه و استان های مرکزی و جنوبی کشور در گروه دیگر قرار گرفتند؛ همچنین استان خراسان جنوبی در گروهی جداگانه قرار گرفت. میانگین اندازه صفات نسبت به تحقیقات پژوهشگران قبلی افزایش داشت ولی کماکان جمعیت ها در سه گروه اصلی مثل قبل قرار گرفتند. بنابر نتایح تجزیه خوشه ای مقایسه جمعیت بومی با نژادهای خارجی، عمده جمعیت زنبورعسل ایران در گروه نژاد بومی قرار می گیرد.
کلیدواژه ها:
زنبورعسل ایرانی، مورفومتریک، تجزیه خوشه ای، تجزیه به مولفه اصلی، شاخص کوبیتال
وضعیت : چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است